منشور زمين

ديباچه ما هماكنون در مقطع حساسي در تاريخ زمين قرار گرفتهايم، زماني كه بشر بايد براي تعيين سرنوشت خود دست به انتخاب بزند. در حاليكه دنيا بطور روزافزون به عوامل گوناگون وابسته و شكننده ميشود، آينده هم پر از مخاطرات است و هم نويدبخش. براي اين كه در مسير آينده گام برداريم بايد دانست كه عليرغم تنوع گسترده و باشكوه در فرهنگها و اشكال زندگي، همه ما به يك خانواده بشري تعلق داشته و يك جامعه در زمين با سرنوشتي مشترك هستيم. ما بايد به يكديگر بپيونديم تا جامعه جهاني پايداري را بر پايه احترام به طبيعت، حقوق بشر جهاني، عدالت اقتصادي و فرهنگ صلح بنيان نهيم. براي رسيدن به اين هدف، الزم است كه ما، مردم زمين، خود را در قبال يكديگر، اجتماع بشري و نسلهاي آينده مسئول بدانيم. زمين، خانه ما انسانها بخشي از جهان عظيم رو به تكامل هستند. زمين، خانه ما، حيات خود را از اجتماع زندگيها گرفته است. نيروهاي طبيعي، هستي را به مخاطرهاي نامعلوم و طاقتفرسا بدل ساخته، اما زمين شرايط الزم را براي تكامل حيات فراهم آورده است. بقاي زندگيها و تندرستي انسانها بسته به حفظ سالمت زيستكره و تمامي سيستمهاي زيستمحيطي آن، تنوع غني گياهان و جانوران، خاك حاصلخيز، آب تميز و هواي سالم است. جهاني با منابع محدود دغدغه تمامي ملتهاست. محافظت از سرزندگي، تنوع و زيبايي زمين اعتقادي مقدس است. وضعيت جهاني الگوهاي حاكم بر توليد و مصرف موجب تخريب محيط زيست، كاهش منابع و انقراض گسترده گونهها ميشود. جوامع در حال ضعيف شدن هستند. مزاياي توسعه بطور منصفانه توزيع و هم شهروند يك جهان كه در آن مفاهيم محلي و جهاني با يكديگر مرتبطاند. همگان در قبال رفاه كنوني و آينده بشريت و جهان زنده مسئول هستند. روحيه همبستگي انسانها و احساس قرابت با حيات تنها زماني تقويت خواهد شد كه زندگي همه ما با احترام به اسرار زيستن، قدرداني از موهبت حيات و فروتني در قبال جايگاه انسان در طبيعت همراه باشد. ما به چشماندازي مشترك از ارزشهاي بنيادين نياز مبرم داريم تا زيربنايي اخالقي براي جامعه جهاني در حال ظهور فراهم آوريم. بنابراين، همگي با اميدواري، اصول به هم وابسته زير را براي روش پايدار زندگي به عنوان يك استاندارد عمومي ميپذيريم كه از طريق آن اعمال همه افراد، سازمانها، كسب و كارها، دولتها و موسسات بينالمللي قابل ارزيابي و راهنمايي خواهد بود.

اصول

I .احترام و مراقبت از اجتماع زندگي

1 .به زمين و تمام تنوع زيستي آن احترام بگذاريد. أ. اذعان داريد كه تمامي جانداران به يكديگر وابستهاند و تمامي اشكال حيات به خودي خود و فارغ از ارزش آن در نزد انسانها ارزشمند هستند. ب. ايمان خود را نسبت به شرافت ذاتي و استعدادهاي بالقوه ذهني، هنري، اخالقي و معنوي انسانها اظهار نماييد.

2 .مراقبت از اجتماع زندگي با درك، دلسوزي و عشق. أ. بپذيريد كه با حق مالكيت، مديريت و استفاده از منابع طبيعي مسئوليت جلوگيري از آسيبهاي زيستمحيطي و محافظت از حقوق مردم نيز به همراه آن خواهد بود. ب. بر اين نكته صحه گذاريد كه با افزايش آزادي، دانش و قدرت، مسئوليت ما در قبال خير و صالح همگاني نيز بيشتر ميشود.

3 .جوامعي مردمساالر بسازيد كه عادل، مشاركتي، پايدار و صلحطلب باشند. أ. اطمينان حاصل كنيد كه جوامع در تمامي سطوح متضمن حقوق بشر و آزاديهاي بنيادين بوده و براي همگان فرصت شكوفايي استعدادهاي بالقوهشان فراهم است. ب. عدالت اجتماعي و اقتصادي را ترويج نماييد تا همگان قادر باشند به زندگي مطمئن و معناداري كه از لحاظ زيست محيطي نيز مسئوالنه است دست يابند.

4 .زيبايي و نعمات وافر زمين را براي نسلهاي حال و آينده حفظ نمائيد. أ. بپذيريد كه آزادي عمل هر نسل بر اساس نيازهاي نسلهاي بعدي تعيين ميشود. ب. ارزشها، سنتها و رسومي كه باعث شكوفايي درازمدت جوامع انساني و زيستمحيطي ميشوند را به نسلهاي آينده منتقل كنيد.

به منظور محقق ساختن اين چهار تعهد الزم است كه:

II .سالمت محيطزيست

5 .از سالمت سيستمهاي زيستمحيطي زمين حفاظت كرده و به تنوع زيستي و فرايندهاي طبيعي حفظ حيات توجه خاص مبذول داريد. أ. برنامههاي توسعه پايدار و مقرراتي را به كار بنديد كه ابتكارعمل- هاي حفظ و نوسازي محيط زيست را در بر داشته باشد. ب. منابع با دوامي از طبيعت و زيستكره، از جمله حيات وحش و مناطق مخصوص آبزيان، را ايجاد و حفاظت كنيد كه بتوان از طريق آن از سيستمهاي حفظ حيات زمين مراقبت نمود، تنوع زيستي را حفظ كرد و از ميراث طبيعي پاسداري كرد. ت. بازيابي گونههاي در معرض انقراض و نظامهاي زيستبومي را در دستور كار قرار دهيد. ث. نسبت به كنترل و نابودي ارگانيزمهاي غير بومي و يا از لحاظ ژنتيكي دستكاري شده كه براي گونههاي بومي و محيط زيست مضر هستند اقدام نموده و از توليد چنين ارگانيزمهاي مضري جلوگيري كنيد. ج. استفاده از منابع تجديدپذير از قبيل آب، خاك، محصوالت جنگلي و حيات آبزيان را طوري مديريت نماييد كه از نرخ احياء آنها فراتر نرفته و از سالمت نظامهاي زيستبومي محافظت نماييد. ح. استخراج و استفاده از منابع تجديدناپذير از قبيل مواد معدني و سوختهاي فسيلي را طوري مديريت نماييد كه كاهش اين منابع به حداقل رسيده و آسيب زيستمحيطي جدي وارد نشود.

6 .بهترين روش براي حفاظت از محيط زيست اين است كه از آسيب رساندن جلوگيري كنيد و هنگامي كه با محدوديت دانش روبرو هستيد رويكردي محتاطانه اتخاذ كنيد. أ. براي پيشگيري از احتمال آسيبهاي جدي يا غيرقابلجبران به محيط زيست دست به كار شويد، حتي اگر دانش موجود ناقص و ناكافي است. ب. از كساني كه ادعا ميكنند فعاليتشان باعث آسيب جدي نخواهد شد بخواهيد مسئوليت اثبات آن را بر عهده گيرند و نهادها را در قبال آسيبهاي زيستمحيطيشان مسئول بدانيد. ت. اطمينان حاصل كنيد كه عواقب تجمعي، درازمدت، غيرمستقيم، راه دور و جهاني فعاليتهاي انساني در تصميمگيريها لحاظ ميشود. ث. از آلوده شدن هر بخشي از محيط زيست جلوگيري نمائيد و اجازه تجمع مواد راديواكتيو، سمي و خطرناك را ندهيد. ج. از فعاليتهاي نظامي كه محيط زيست را آلوده ميكنند اجتناب كنيد.

7 .الگوهايي از توليد، مصرف و توليد مثل را اتخاذ كنيد كه از ظرفيت بازتوليد زمين، حقوق بشر و رفاه جامعه پاسداري كند. أ. مواد مصرفشده در سيستمهاي توليد و مصرف را كاهش دهيد، استفاده مجدد كرده و بازيافت كنيد و مطمئن شويد كه زبالههاي باقيمانده در سيستمهاي زيستمحيطي قابل جذب ميباشند. ب. در مصرف انرژي صرفهجو و بهرهور بوده و تالش كنيد هرچه بيشتر از منابع انرژي تجديدپذير از قبيل انرژي بادي و خورشيدي استفاده كنيد. ت. توسعه، استفاده و انتقال عادالنه فناوريهاي سازگار با محيط زيست را ترويج دهيد. ث. تمامي هزينههاي زيستمحيطي و اجتماعي را در قيمت فروش كاالها و خدمات بگنجانيد و اين امكان را فراهم آوريد تا مشتريان با محصوالت داراي باالترين استاندارد اجتماعي و زيستمحيطي آشنا شوند. ج. اطمينان حاصل كنيد كه همگان به خدمات درماني كه مروج سالمت جنسي و احساس مسئوليت در باروري است دسترسي دارند. ح. سبكي از زندگي را برگزينيد كه بر كيفيت حيات و و كفايت مواد موجود در جهاني متناهي استوار است.

8 .مطالعات در حوزه پايداري محيطزيست را ادامه دهيد و تبادل آزاد و استفاده گسترده از اين دانش به دست آمده را ترويج كنيد. أ. از همكاريهاي علمي و فني بين المللي در زمينه پايداري حمايت كرده و به نيازهاي كشورهاي در حال توسعه توجه ويژه داشته باشيد. ب. با دانش سنتي و خرد معنوي در تمامي فرهنگها و جوامع كه به محافظت از محيط زيست و رفاه انسان ياري مينمايد آشنايي پيدا كرده و از آن پاسداري نماييد. ت. مطمئن شويد كه اطالعات حياتي الزم براي محافظت از سالمت انسان و محيط زيست از جمله اطالعات ژنتيكي در دسترس عموم قرارگيرد.

III .عدالت اجتماعي و اقتصادي

9 .فقر را به عنوان يك بايد اخالقي، اجتماعي و زيست محيطي ريشه كن كنيد. أ. دسترسي به آب آشاميدني، هواي پاك، امنيت غذايي، خاك سالم، سرپناه و بهداشت را تضمين كنيد و منابع الزم ملي و بينالمللي را براي اين امر تخصيص دهيد. ب. تمامي انسانها را با آموزش و منابع الزم براي داشتن يك زندگي پايدار توانمند سازيد و امنيت اجتماعي را براي كسانيكه نميتوانند از خود مراقبت كنند فراهم آوريد. ت. به مردم محروم توجه كنيد، از قشر آسيبپذير حمايت كنيد، به مستضعفان خدمت كنيد و به ايشان كمك كنيد تا ظرفيتهاي خود را توسعه داده و به دنبال آرزوهاي خود بروند.

11.اطمينان حاصل كنيد كه فعاليتها و رويكردهاي اقتصادي در تمامي سطوح، توسعه انساني عادالنه و پايدار را هدف قرار ميدهند. أ. توزيع عادالنه ثروت ميان ملتها و درون آنها را ترويج دهيد. ب. منابع معنوي، مالي، فني و اجتماعي ملتهاي در حال توسعه را تقويت كنيد و ايشان را از بدهيهاي طاقتفرساي بينالمللي رها سازيد. ت. اطمينان حاصل كنيد كه تمامي فعاليتهاي تجاري متضمن استفاده پايدار از منابع، حفظ محيط زيست و استانداردهاي كاري مترقي مي- باشند. ث. شركتهاي چندمليتي و سازمانهاي مالي بينالمللي را به عملكرد شفاف در قبال خير عمومي ملزم دانسته و ايشان را نسبت به پيامدهاي فعاليتهايشان پاسخگو بدانيد.

11.تاييد نمائيد كه برابري و عدالت جنسيتي پيشنياز توسعه پايدار بوده و اطمينان حاصل نمائيد كه همگان دسترسي به آموزش، بهداشت و فرصتهاي اقتصادي را خواهند داشت. أ. حقوق زنان و دختران را تأمين نموده و به تمام خشونتهاي عليه آنها پايان دهيد. ب. از مشاركت فعال زنان در تمامي عرصههاي اقتصادي، سياسي، مدني، اجتماعي و فرهنگي حمايت كرده و ايشان را به عنوان شركا، تصميم- گيرندگان، رهبران و ذينفعان، برابر بدانيد. ت. بنيان خانواده را تقويت نميوده و از امنيت و پرورش محبتآميز تمامي اعضاء خانواده اطمينان حاصل نمائيد.

12.حقوق تمامي افراد را بدون تبعيض، در محيطي طبيعي و اجتماعي كه حامي شرافت انساني، تندرستي و سالمت روحي است با توجه ويژه به حقوق اقليت- ها و افراد بومي به رسميت بشناسيد. أ. هر نوع تبعيض از قبيل تبعيض بر پايه نژاد، رنگ، جنسيت، تمايالت جنسي، مذهب، زبان و خاستگاه ملي، بومي و يا اجتماعي را از ميان برداريد. ب. حقوق مردمان بومي در مورد باورهاي معنوي، دانش، سرزمين و منابع- شان و همينطور در مورد زندگي پايدار به روش خودشان به رسميت بشناسيد. ت. به جوانان جامعه احترام بگذاريد و از آنها حمايت كنيد تا بتوانند در خلق جوامع پايدار نقشي حياتي ايفا كنند. ث. از مكانهاي مقدس فرهنگي و معنوي حفاظت كرده و در بازسازي آنها كوشا باشيد.

IV .مردمساالري، عدم خشونت و صلح

13.نهادهاي مردمساالر را در تمام سطوح تقويت كنيد و شفافيت و پاسخگويي، مشاركت همهجانبه در تصميمگيري و دسترسي به عدالت را فراهم كنيد. أ. حقوق همگان براي دريافت اطالعات بههنگام و قابل درك در مورد مسائل زيستمحيطي و تمام برنامههاي توسعه و فعاليتهايي كه ممكن است بر ايشان تأثيرگذار باشد و يا براي ايشان منفعتي به همراه داشته باشد را محفوظ بداريد. ب. از جامعه مدني بومي، منطقهاي و جهاني حمايت كنيد و مشاركت معنادار تمامي افراد و سازمانهاي ذينفع در تصميمگيري را ترويج دهيد. ت. دسترسي كارا و موثر به روندهاي اداري و قضايي مستقل، از جمله اقدامات اصالحي و جبران خسارت براي آسيب زيست محيطي و يا تهديد به چنين آسيبي را فراهم آوريد. ث. فساد را از تمامي موسسات عمومي و خصوصي ريشه كن كنيد. ج. اجتماعهاي محلي را تقويت كنيد و آنها را براي مراقبت از محيط زيست توانمند سازيد و مسئوليتهاي زيست محيطي در سطح دولت را طوري اختصاص دهيد كه به موثرترين شكل قابل اجرا باشد.

14.دانش، ارزشها و مهارتهاي الزم براي روش پايدار زندگي را در آموزشهاي رسمي و يادگيري مادام العمر بگنجانيد. أ. فرصتهاي آموزشي براي همگان به ويژه كودكان و جوانان را طوري فراهم كنيد كه باعث توانمندي ايشان در مشاركت فعال در توسعه پايدار باشد. ب. نقش هنر، علوم و علوم انساني را در آموزش پايداري ترويج دهيد. ت. نقش رسانههاي جمعي در افزايش آگاهي از چالشهاي زيست محيطي و اجتماعي را تقويت كنيد. ث. اهميت آموزش مسائل اخالقي و معنوي براي زندگي پايدار را به رسميت بشناسيد.

15.با تمامي موجودات زنده با احترام و مالحظه برخورد نمائيد. أ. از آسيب رساندن به حيواناتي كه در جوامع انساني زندگي ميكنند جلوگيري نمائيد و به آنها رسيدگي كنيد. ب. از حيوانات وحشي در برابر شكار، تلهگذاري و صيدي كه موجب آسيب زياد، طوالني مدت و قابل اجتناب ميشود حفاظت كنيد. ت. از نابودي گونههاي مورد حفاظت قرار نگرفته به تمام معنا جلوگيري نمائيد. 16.فرهنگ بردباري، عدم خشونت و صلح را ترويج دهيد. أ. از تفاهم متقابل، همبستگي و همكاري ميان مردمان و ميان ملتها حمايت كنيد و مشوق آن باشيد. ب. راهبردهاي جامعي براي جلوگيري از خشونت بهكار ببنديد و از روشهاي جامع حل مسأله براي مديريت و حل مناقشات زيستمحيطي و ديگر اختالفات استفاده كنيد. ت. سيستمهاي امنيت ملي را از شكل نظامي خارج سازيد تا آنجا كه رويكردي غير تحريكآميز براي دفاع وجود داشته باشد و از منابع نظامي براي مقاصد صلح آميز، از جمله اصالح محيط زيست، استفاده كنيد. ث. سالحهاي كشتار جمعي مانند سالحهاي هستهاي، بيولوژيك و سمي را نابود كنيد. ج. مطمئن شويد كه استفاده از فضا و مدار زمين در راستاي حمايت از محيطزيست و صلح است. ح. به ياد داشته باشيد كه صلح مجموعهاي است تشكيل شده از ارتباطات صحيح با خود، افراد ديگر، فرهنگهاي ديگر، حيات ديگر و زمين كه مجموعه بزرگتري را ايجاد ميكنند كه ما بخشي از آن هستيم. مسير آينده سرنوشت مشترك بطور بيسابقهاي در تاريخ ما را به جستجوي آغازي نوين فرا ميخواند. چنين آغاز دوبارهاي وعده اصول منشور زمين است. براي تحقق اين وعده، ما بايد خود را در قبال اجرا و ترويج اهداف و ارزش- هاي اين منشور متعهد بدانيم. اين امر مستلزم تغيير در ذهن و قلب است. نيازمند حس جديدي از وابستگي جهاني و مسئوليت همگاني است. همه ما بايد چشم اندازي از يك زندگي پايدار بومي، ملي، منطقهاي و جهاني را متصور شده و در راستاي توسعه آن اقدام نمائيم. تنوع فرهنگي ما ميراثي است ارزشمند و فرهنگهاي گوناگون راه مخصوص به خود را براي تحقق اين چشمانداز خواهند يافت. ما بايد به گفتگوي جهاني كه باعث خلق اين منشور گرديده است عمق و وسعت ببخشيم، چرا كه همه ما در مسير همكاري مستمر در جستجوي حقيقت و خرد مطالب بسياري براي آموختن خواهيم داشت. زندگي اغلب درگير تنش ميان ارزشهاي مهم است و اين ميتواند باعث انتخابهاي دشواري شود. با اين حال ما بايد راهي براي هماهنگسازي تنوع و وحدت، استفاده از آزادي و خير مشترك، اهداف كوتاهمدت و مقاصد بلندمدت بيابيم. هر فرد، خانواده، سازمان و جامعهاي نقشي حياتي بر عهده دارد. هنرها، علوم، مذاهب، موسسات آموزشي، رسانهها، كسب و كارها، سازمانهاي غيردولتي و دولتها همگي براي ارايه رهبري خالق فراخوانده شدهاند. به منظور حكمراني موثر، مشاركت دولت، جامعه مدني و كسب و كارها حياتي است. به منظور ساختن يك جامعه پايدار جهاني، ملتها بايد با سازمان ملل تجديد ميثاق نمايند، مسئوليتهاي خود را تحت توافقات بينالمللي موجود به انجام رسانده و از استقرار اصول منشور زمين با استفاده از ابزارهاي قانونا الزامآور بينالمللي براي محيط زيست و توسعه حمايت نمايند. باشد كه دوران ما به عنوان زمان بيداري احترام مجدد به زندگي، راه- حل استوار براي دستيابي يه پايداري، تسريع در تالش براي عدالت و صلح و جشن شادمان براي زندگي در يادها بماند.