اختلال شخصيت پارانوئيد را بشناسيم

منابع:

ويكي پديا

باشگاه خبرنگاران جوان

عصرايران

دانشنامه رشد

تبيان

*اختلال شخصيت پارنوئيد را بهتر بشناسيم . *

خصيصه بنيادين اختلال شخصيت پارانوئيد، شكاكيت و بي‌اعتمادي به ديگران است كه تظاهرات آن به صورت تمايلي است نافذ و ناموجه براي تفسير اعمال ديگران به اعمالي كه گويا به قصد تحقير يا تهديد بيمار انجام شده‌است. اين تمايل در اوايل بزرگسالي شروع مي‌شود و در زمينه‌هاي مختلفي نمايان مي‌گردد. افراد مبتلا به اين اختلال تقريباً هميشه منتظر آن‌اند كه ديگران به طريقي آن‌ها را استثمار كنند يا به آن‌ها ضرر برسانند. آن‌ها در بسياري از اوقات بي هيچ توجيهي، در وفاداري يا صداقت دوستان و همكاران خود ترديد مي‌كنند. اغلب حسادت مرضي دارند و در وفاداري همسر يا شريك جنسي خود بي دليل شك مي‌كنند. * يماران مبتلا به اين اختلال، حالت عاطفي محدودي دارند

*

به نظر مي‌رسد فاقد هرگونه احساس و هيجاني باشند. * اگر كسي را ضعيف و بيمار بيابند، يا ببينند كه اختلال يا نقصي در وضع و حالش وجود دارد، به وي با ديده تحقير مي‌نگرند.

*

افراد مبتلا به اختلال شخصيت پارانوئيد ممكن است در موقعيتهاي اجتماعي، آدمهايي فعال و كارا به نظر برسند، حال آنكه اغلب ديگران را فقط مي‌ترسانند يا افراد را به جان هم مي‌اندازند

*

هيچ گونه مطالعه درازمدت مكفي و منسجمي در مورد اختلال شخصيت پارانوئيد صورت نگرفته‌است.

*

اختلال شخصيت پارانوئيد در برخي از بيماران، مادام‌العمر و در برخي ديگر مقدمه اسكيزوفرني است.

*

برخي ديگر نيز با پخته شدنشان يا با كاهش فشارهاي روانيشان، صفات بدگمانه خود را وارونه سازي مي‌كنند و به اين ترتيب به افرادي بدل مي‌شوند كه توجهي درخور به اخلاقيات و نوعدوستي از خود نشان مي‌دهند.

*

اختلال شخصيت پارانوئيد، اختلالي است كه در آن شخص به شكلي بيمارگونه كنترل تمام رابطه را در دست گيرد و به استقلال طرف مقابلش هيچ اهميتي ندهد و هرنوع شك و بدگماني در مورد او را طبيعي بداند؛ او اين احساس را به گردن طرف مقابل مي‌اندازد و مي‌گويد شكاك بودن من به خاطر بي بند و باري‌هاي توست.

*

اگر زني با مردي پارانوئيد آشنا شود، در ابتدا خواهد ديد كه آن مرد از ارتباط او با اطرافيان منزجر است. از زمان رفتن به دانشگاه از افرادي كه در سرويس حمل و نقل هستند تا اساتيد و همكلاسي‌ها، به همه شك دارد و او را مورد بازپرسي و سرزنش قرار مي‌دهد. اين رفتار به مرور به خشونت كشيده مي‌شود، براي همين زن با مشورت كوركورانه اطرافيان درس خواندن را متوقف مي‌كند و در خانه مي‌ماند، اما مشكل حل نمي‌شود و فرد پارانوئيد اين دفعه به سطح روابط اعضاي خانواده و علاقه آنان به هم مشكوك مي‌شود. * اگر زني داراي اين اختلال شخصيت باشد، هر نوع ارتباط انساني يا كاري با يك زن را براي مرد ممنوع مي‌كند، بعد از آن او را در رابطه با زن‌هاي خانواده نيز محدود و يا به صورت آزار دهنده‌اي تحت كنترل مي‌گيرد و در ابتدا قرباني به خودش مي‌گويد رفتار طرف مقابل از روي حساسيت معمول يا علاقه زياد است، اما در ادامه متوجه مي‌شود كه اين شك‌ها بيشتر شده است

*

افراد داراي شخصيت‌هاي پارانوئيد( بدگمان) به ندرت به ديگران اعتماد كرده و رفتارها و گفتارهاي ساده و معمولي ديگران را با بدخواهي و عناد به غلط تفسير مي‌كنند.

*

اختلال شخصيت پارانوئيد يك گرايش ناعادلانه در تفسير اعمال ديگران است بگونه‌اي كه فرد مبتلا به اين اختلال اعمال ديگران را تهديدآميز يا تحقيرآميز عمدي مي‌پندارد. اين اختلال در اوايل بزرگسالي پديدار مي‌شود و علائم آن عبارت است از نوعي احساس بي‌اعتمادي همه جايي و بدگماني وسوءظن غيرقابل اثبات كه نتيجه آن هم چيزي نيست مگر سوءتعبيرهاي مداوم از نيت‌ها و مقاصد ديگران و بدخواهانه و شرور دانستن آن ها.

*

افراد مبتلا به اختلال شخصيت پارانوئيد معمولا نياز شديدي به خودكفايي نشان مي‌دهند، سرسخت و ستيزه جو هستند. اين افراد در برابر نزديك شدن به ديگران مقاومت مي‌كنند و باين ترتيب حسابگر و سرد و خشك به نظر مي‌رسند. اين اختلال معمولا در مردان بيشتر از زنان به چشم مي‌خورد.

*

علت اصلي بروز اين اختلال شناخته شده نيست. به نظر مي‌رسد كه اين اختلال در خانواده هايي با اختلالات روان پريشي مثل اسكيزوفرني و اختلال هذياني كه تاثيرات ژنتيكي در آن وجود دارد، شايع تر باشد. تجربه‌هاي ناخوشايند كودكي برخاسته از يك محيط خانوادگي تهديدآميز مي‌تواند موجب بروز اختلال شخصيت پارانوئيد شود. خشم شديد و بي‌دليل والدين يا تحقيرشدن از جانب آنها ناامني‌هاي شديدي را در دوران كودكي در فرد به‌وجود آورده و بعدها منجر به اختلال شخصيت پارانوئيد در او مي‌شود.

*

افراد مبتلا به اختلال شخصيت پارانوئيد داراي تنش عضلاني‌ اند، ناتواني براي احساس آرامش و نياز به كاوش محيط براي پيدا كردن سرنخ در آن‌ ها ديده مي‌ شود. جدي و عبوس‌ اند. در گفتار، منطقي و معطوف به هدف هستند و محتواي فكر آن‌ ها حاكي از فرافكني و تعصب است. ممكن است خطاهاي حسي نيز داشته باشند. اين افراد براي ديگران افرادي فاقد هيجان و احساس هستند. آن ‌ها به منطقي و عيني بودن خود افتخار مي ‌كنند. براي قدرت و مقام اهميت خاصي قائلند و نسبت به افراد ضعيف و ملايم طبع و عليل و ناقص ابراز ناخرسندي و نفرت مي ‌كنند. در موقعيت ‌هاي اجتماعي ممكن است افرادي كارا و مرتب به نظر برسند، اما در ديگران ايجاد ترس و تعارض مي‌ كنند.

*

اگر فردي چهار معيار از هفت معيار زير را داشته باشد، مبتلا به اختلال شخصيت پارانوئيد است؛ اين هفت معيار عبارتند از: 1) بدون دليل كافي ظن مي‌ برد كه ديگران از او سو‌ء استفاده مي ‌كنند يا فريبش مي ‌دهند. 2) بدون دليل كافي وفاداري و قابليت اعتماد دوستان و بستگان خود را مورد سوال قرار مي ‌دهد. 3) در اعتماد به ديگران مردد است، زيرا مي‌ ترسد از اطلاعات او بر عليه خودش استفاده شود. 4) در اشارات و اتفاقات خوش ‌خيم، معاني تحقيرآميز و تهديد كننده مي ‌بيند. 5) مدام كينه مي ‌ورزد، يعني تحقير و بي‌اعتنائي و اهانت را نمي ‌بخشد. 6) فرد تصور مي ‌كند ديگران در حال حمله به رفتار و شخصيت وي هستند؛ در واقع شخصيت وي را زير سوال مي ‌برند. اين در حالي است كه ديگران اين مساله را درك نمي ‌كنند و چه بسا كه ممكن است چنين قصدي نيز نداشته باشند. وي ممكن است بر اساس اين تصور غلط خود، حمله متقابل سريع داشته باشد و پاسخ پرخاشگرانه و خشمگينانه از خود نشان دهد. 7) سوءظن مكرر و بدون پايه و اساس نسبت به وفاداري همسر يا شريك جنسي ‌اش دارد.

*

اختلال شخصيت پارانوئيد (Paranoid Personality Disorder) يك اختلال رايج است. افراد مبتلا به اختلال پارانوئيد هميشه درباره ديگران شكاك هستند و به آنها اعتماد ندارند. آنها حرف هاي بدون منظور ديگران را ترسناك و اضطراب آور مي يابند و نياتشان را بدخواهانه تلقي مي كنند. مبتلايان به اختلالات شخصيت پارانوئيد در هر رويدادي تهديدي پنهان جستجو مي كنند وعدم اعتمادشان به ديگران فراگير و غيرقابل تغيير است. افراد مبتلا به پارانوئيد از دوستيهاي نزديك اجتناب مي كنند، ناگهان از دست ديگران خشمگين مي شوند و نسبت به آنها پرخاش مي كنند و آنقدر به ديگران بدبين و بي اعتماد مي شوند كه نمي توانند كار خود را به خوبي انجام دهند. اين افراد اغلب فكر مي كنند كه ديگران به آنها خيانتي عميق و برگشت ناپذير مرتكب شده اند، هرچند براي اثبات آن هيچ سند عيني ندارند. اين افراد هميشه گوش به زنگ هستند تا نيات بدخواهانه ديگران را كشف كنند، كينه به دل مي گيرند، به محض آنكه فكر مي كنند كسي از آنها ايراد گرفته است به او حمله مي كنند، مردم را حسود مي دانند و براي اثبات حرف خود، دلايل سطحي و بي منطق ارايه مي دهند. افراد مبتلا به پارانوئيد مايل نيستند اسرار خود را با ديگران در ميان بگذارند يا با آنها صميمي شوند، زيرا مي ترسند از اطلاعاتي كه در ميان مي گذارند عليه خودشان استفاده شود

*

گردآوري:ابوالقاسم كريمي

1/مهر/1398