نكات مهم در مورد اختلال شخصيت نمايشي

منابع:

ويكي پديا

هنرزندگي

چطور

فول فكر

عصر ايران

مكث

سلامت نيوز

جام جم

*

تحريك پذير و هيجاني‌اند و رفتاري پررنگ و لعاب، نمايشي و برونگرايانه دارند

*

اغلب نمي‌توانند دلبستگي عميقي را به مدت طولاني حفظ كنند

*

اين بيماران، خود را همتاي برترين ستاره‌هاي سينما مي‌دانند و همواره ستاره متظاهر مجلس بوده، و با دلربايي، جذابيت‌هاي ظاهري، و اغواگري و عشوه‌گري مي‌كوشند در كانون توجه باشند

*

آنان هيجان‌ها و روابطي پرشور، ولي در عين حال سطحي و پيوسته در حال تغيير دارند

*

آنان مثلاً با فخر فروشي دربارهٔ داشتن سهام سازمان‌هاي بزرگ يا مهارت‌هاي ورزشي يا هنري، مي‌كوشند توجه ديگران را به خود جلب كنند

*

علايق و نگرش‌هاي آنان به سهولت تحت تأثير ديگران يا نقشي كه هم‌اكنون ايفا مي‌كنند، قرار مي‌گيرد

*

آنان به سرعت، روابط صميمانه پرشوري را برقرار مي‌كنند، ولي به سرعت خسته شده و احساس مي‌كنند كه قدرشناسي كافي از آنان به عمل نيامده است

*

در صحبت كردن آنها، ژست‌ها و تاكيدها و مكث‌هاي نمايشي شايع است

*

باني پر زرق‌وبرق و پر رنگ‌ولعاب دارند

*

اظهار نظرهاي عاطفي در آن‌ها شايع است * اگر فردي 5 مورد از موارد فوق را داشته باشد ، دچار اختلال شخصيت نمايشي است:

_ در موقعيت‌هايي كه مركز توجه نيست، ناراحت باشد و در رنج و مشقت به سر برد

_ مشخصه تعاملش با ديگران، رفتار نامتناسب به صورت اغواگري جنسي يا تحريك‌كنندگي جنسي باشد

_ ابراز احساساتش به سرعت تغيير كند و سطحي باشد

_همواره از ظاهر جسمي خود براي جلب توجه ديگران استفاده كند _سبك تكلمش به نحوه افراطي مبتني بر حدس و گمان و فاقد جزئيات باشد

_خود نما و نمايشي باشد و در ابراز احساسات مبالغه كند

_القا پذير باشد، يعني به راحتي تحت تأثير افراد يا موقعيت‌ها قرار گيرد

_روابط را خودماني تر از آنچه واقعاً هستند، بپندارد

*

بيماران مبتلا به اختلال شخصيت نمايشي، رفتار توجه طلبانه بسيار زيادي از خود نشان مي‌دهند. آن‌ها در افكار و احساسات خود اغلب مبالغه مي‌كنند و هر چيز ساده‌اي را مهم‌تر از آنچه در واقع هست، جلوه مي‌دهند

*

پرداختن به تخيلات جنسي در مورد افرادي كه با آن‌ها رابطه دارند، در اينها شايع است

*

عشوه‌گر و اهل لاس زدن هستند

*

نيازهاي بسيار شديد آن‌ها به وابستگي باعث مي‌شود كه زود به هر كس اعتماد كنند و خيلي راحت بشود فريبشان داد

*

با بالا رفتن سن علايم كمتري در بيماران مبتلا به اختلال شخصيت نمايشي ديده مي‌شود، اما از آنجا كه انرژي اين بيماران نيز با افزايش سن كمتر مي‌شود، تفاوتي كه در علايم آن‌ها ديده مي‌شود ممكن است ظاهري باشد، نه واقعي. اين بيماران، افرادي هيجان طلب هستند و ممكن است با قانون درگير شوند و به سوء مصرف مواد روي آورند، يا لاابالي‌گري كنند

*

خودباوري در آنها متاثر از توجه ديگران مي‌باشد

*

شخصيت نمايشي بسيار تمايل به جلب توجه دارد تا جايي كه براي رسيدن به اين مقصود به كارهاي نامتعارفي مثل خودكشي دست مي زند

*

اگر نتواند نظر ديگران را به خود جلب كنپند، سرخورده و افسرده مي شود

*

به طور خلاصه اين افراد معتاد به توجه ديگران هستند

*

ديگران در برخورد با شخصيت نمايشي گاه گيج مي شوند، چرا كه هر چقدر هم به او توجه شان را بدهند باز هم گويي در يك ظرف تو خالي در حال آب ريختن مي باشند

*

شخصيت نمايشي هميشه طوري رفتار مي‌كند كه گويي در حال اجراي يك نمايش است

*

اين افراد در ابراز هيجان غلو مي‌كنند؛ براي مثال كسي كه را كه تازه ديده‌اند به گرمي در آغوش مي‌كشند يا در جريان تماشاي يك فيلم غمگين، به شكل غير قابل كنترلي گريه مي‌كنند

*

اين شخصيت نگاه كلي و سياه و سفيد به امور دارد. داراي گفتاري مبهم، خالي از جزييات و مبالغه‌آميز مي باشد

*

معمولا در خانواده هايي كه پدر و يا مادر دچار اختلال شخصيت نمايشي يا هيستريونيك هستند، فرزندان نيز دچار اين اختلال مي شوند، اما هنوز دليل اصلي آن مشخص نشده است. اما متخصصان بر اين باورند كه عوامل ارثي و تربيتي در بروز شخصيت نمايشي نقش دارند

*

عواملي كه در مراحل رشد كودك ممكن است به بروز اختلال شخصيت نمايشي يا هيستريونيك منجر شوند اشاره كرده ايم: _ 1. مورد انتقاد واقع نشدن و يا تنبيه در سنين كودكي _ 2. توجه غير قابل پيش بيني پدر و مادر _ 3. تشويق ها و توجهي كه فقط براي رفتارهاي خاصي به كودك داده مي شود _ 4. توجيه كردن اشتباهات كودك و مثبت نشان دادن آنها در جمع و مهماني ها

_____

اين رفتارها و ديگر رفتارهاي مشابه منجر به بروز يك دوگانگي در كودك مي شود كه او نمي تواند تشخيص دهد كدامين رفتار صحيح و كدام رفتار اشتباه مي باشد. برخوردهاي غلط والدين تا سن بلوغ مي تواند بر كودك تاثيرگذار بوده و اختلال شخصيت هيستريونيك را در او ايجاد كند

*

اگر با فردي در ارتباط هستيد كه داراي شخصيت نمايشي مي باشد يا قصد ازدواج با شخصيت نمايشي را داريد، توجه به روش هاي پيشنهادي زير در برخورد با او مي تواند به شما كمك زيادي كند: _ 1- تلاش نكنيد جهان‌بيني او را عوض كنيد. _ 2- تصور نكنيد رفتارهاي وي مربوط به سوء نيت وي است. _ 3- بپذيريد تغيير در اين شخصيت‌ها بتدريج اتفاق مي‌افتد. _ 4- وي را موعظه نكنيد. _ 5- درك كنيد چه ترس‌‌ها و چه عقايدي ‌مبناي رفتارهاي مشكل‌زاي اوست. _ 6- يك تغيير نسبي و غيركامل را از طرف او بپذيريد.

_ 7- اجازه ندهيد شخصيت‌هاي نمايشي شما را به بازي بگيرد.  

*

بسياري از اين افراد مهارت‌هاي اجتماعي خوبي دارند، اما از اين مهارت‌ها براي اداره‌ي ديگران استفاده مي‌كنند تا بتوانند مركز توجه آنها قرار بگيرند. شخصي كه به اين اختلال مبتلاست احتمالا:

_ ناراحت است، مگر اينكه مركز توجه ديگران باشد؛

_ لباس تحريك‌آميزي پوشيده يا رفتار اغواكننده‌اي را به نمايش مي‌گذارد؛

_ احساساتش به‌سرعت تغيير مي‌كنند؛

_ خيلي نمايشي رفتار مي‌كند، انگار كه در مقابل تماشاچيان تئاتر اجرا مي‌كند. احساسات و رفتارهاي اغراق‌شده از خود نشان مي‌دهد، اما همچنان صميميتي در رفتارش نيست؛

_ بيش‌ازحد به ظاهر خود اهميت مي‌دهد؛

_ مدام به دنبال تأييد ديگران است؛

_ گول مي‌خورد و به‌راحتي تحت تأثير ديگران قرار مي‌گيرد؛

_ بيش‌از‌حد به انتقاد يا عدم‌تأييد حساس است؛ _ تحمل سرخوردگي را ندارد و به‌راحتي از روزمرگي خسته مي‌شود، اغلب پروژه‌ها را نيمه‌كاره رها مي‌كند و از پروژه‌اي به پروژه‌ي ديگر مي‌رود؛

_ پيش از عمل فكر نمي‌كند؛ _ عجولانه تصميم گيري مي‌كند؛

_ خودخواه است و به‌ندرت به ديگران توجه مي‌كند؛

_ در حفظ روابطش مشكل دارد و در برخورد با ديگران اغلب دروغين يا بي‌مايه به‌نظر مي‌رسد؛

_ براي جلب توجه ديگران تهديد يا حتي اقدام به خودكشي مي‌كند

*

علت اصلي شكل گيري اختلال شخصيتي نمايشي مشخص نيست اما بسياري از متخصصان بهداشت رواني براين باورند كه هم عوامل فراگرفته شده و هم عوامل ارثي در به‌وجود آمدن آنها موثر هستند. به عنوان مثال، شيوع اختلال شخصيتيپ نمايشي در برخي خانواده‌ها نشان مي‌دهد كه نوعي حساسيت ژنتيكي در برابر اين اختلال بصورت موروثي در اين خانواده وجود دارد. بااين وجود، فرزند پدر و مادر مبتلا به اين اختلال براحتي رفتار خود را از آنها فراگرفته و تكرار مي‌كند

*

ديگر فاكتورهاي محيطي كه مي‌تواند در شكل گيري اين اختلال موثر باشد عبارتند از: عدم تنبيه يا نقد شدن در دوران كودكي، پاسخ‌هاي تقويت‌كننده مثبت كه تنها در صورت انجام رفتارهايي خاص و تاييد شده توسط كودك به او داده مي‌شود و توجه غيرقابل پيش‌بيني والدين به فرزندشان. تمامي اين عوامل نوعي احساس سردرگمي در كودك به‌وجود مي‌اورد و او نمي‌تواند تشخيص بدهد كه كدام يك از رفتارها تاييد پدر و مادرش را به همرا خواهد داشت. اختلال‌هاي شخصيتي معمولا تحت تاثير خلق خوي فردي، سبك‌هاي روانشناسي و شيوه هايي كه افراد در مسير زندگي خود براي مديريت استرس فرا مي‌گيرند نيز قرار دارد

*

در زندگي با يك شخصيت نمايشي اين نكات را در نظر داشته باشيد: ____

1-به او آزادي بدهيد و پروبال او را نبنديد، اجازه دهيد رويابافي كند و احساساتش را بروز دهد. _ 2-همپاي او باشيد. با هم در برنامه هاي اجتماعي مشاركت كنيد، به سفر برويد، ميهماني بدهيد، در ميهماني ها شركت كنيد. _ 3-با او مثل يك شاهزاده برخورد كنيد. طوري كه حس كند در مركز زندگي شما است و هيچ كس ديگري بر او برتري ندارد. از او تعريف كنيد. از طرز لباس پوشيدن و وضع ظاهرش، از موفقيت هايش، از زيبايي و توانايي و احساسات پرشورش تعريف كنيد. _ 4- با او به صراحت و صداقت حرف بزنيد. شخصيت نمايشي تمايل زيادي به تعريف شنيدن از شما دارد اما به هيچ وجه فرد ساده و ابلهي نيست كه بتوانيد او را فريب دهيد يا تعاريف نامتناسب از او داشته باشيد. _ 5-رمانتيك باشيد، برايش گل، شيريني و هديه بخريد. غافلگيرش كنيد و در مناسبت هاي مختلف برايش تدارك ببينيد. بي مهري و بي توجهي او را دلگير مي كند. _ 6- شخصيت نمايشي انجام دادن بعضي از كارها را دوست ندارد. مثلا بهتر است مسئوليت هاي مالي را خودتان تقبل كنيد. به جزئيات امور شخصاً رسيدگي كنيد. او را به انجام بهتر كارها تشويق كنيد؛ اما هرگز انتظار نداشته باشيد كه بتواند در انجام دادن اين قبيل كارها در سطح و حد شما ظاهر شود. او بيشترين تمركزش را روي خودش، ظاهرش و محبوبيتش دارد. بنابراين بايد به او كمك كنيد تا به مسئوليت هايي مانند، تلفن كردن، شركت در جلسات و به خصوص جلسات مرتبط با فرزندان، عمل كند. _ 7- شخصيت نمايشي مسائل را به دل نمي گيرد. او احساسات منفي و مثبتش را نشان مي دهد، ولي زود همه چيز را فراموش مي كند. بنابراين شما هم در مقابل او كينه اي نباشيد

*

نكته مهم در زناني با اختلال شخصيت نمايشي اين است كه، تمام تلاششان را براي جلب توجه به كار ميبندند و سعي ميكنند تمام توجه ها را به خود جلب كنند و زماني كه اين اتفاق نيوفتد و با درصد كمي از افراد به آنها توجه كنند، در واقع روز مرگ چنين زناني فرا رسيده است

*

زناني با اختلال شخصيت نمايشي، هيچگاه نميتوانند رابطه عميق و معنا داري را دنبال كنند، هر مردي را كه بخواهند به واسطه جذابيت و نمايشي كه ايفا ميكنند، ميتوانند به خود جذب كنند اما زماني كه رابطه رنگ و بويي از وابستگي و تعلق خاطر به خود بگيرد، به هيچ وجه نميتوانند در رابطه بمانند

*

معمولا شخصيت‌هاي نمايشي گروه‌هاي متفاوتي دارند؛

_____ شخصيت نمايشي كودك: اين افراد وابستگي قوي به ديگران دارند و از طريق رفتارهاي گول‌زننده يا اغراق‌‌آميز مانند گريه كردن شديد و غش كردن به صورت بچگانه، ديگران را به سمت خود مي‌كشند. هر چقدر فرد از نظر رواني نابالغ‌تر باشد ويژگي‌هاي اختلال شخصيت نمايشي كودك در او شديدتر است. هيجان‌هاي اين افراد بسرعت تغيير مي‌كند و براحتي از عشق‌هاي شديد و پرشور به خشم و احساس گناه مي‌رسند. زماني هم كه شخصيت با آنها مخالفت مي‌كند، سريعا كج‌خلق مي‌شوند و نظرشان را درباره آن فرد تغيير مي‌دهند.

_____ شخصيت نمايشي سرزنده: اين شخصيت‌ها افرادي گرم، صميمي و زنده‌‌دل هستند. در روابط بين فردي خونگرم، مهربان و خوشبين هستند، به تحريك و هيجان نياز دارند و حركاتشان سريع، با روح و بانشاط است. به هر جايي وارد مي‌شوند با سرحالي مي‌آيند و با سرحالي مي‌روند. معمولا افراد بهنجاري به نظر مي‌آيند، گاهي اهداف و پروژه‌هاي مهمي نيز در سر دارند و براحتي ديگران را نيز متقاعد مي‌كنند، اما بعد از مدتي بدون كامل كردن حتي يكي از اين قول‌ها حرف‌هايشان را زير پا گذاشته و با دست خالي و روابط پريشان باز مي‌گردند.

_____ شخصيت نمايشي موافق: مهم‌ترين موضوع زندگي اين افراد آن است كه ديگران را دوست داشته باشند و براي رسيدن به اين هدف، ديگران را تحسين و چاپلوسي آنان را مي‌كنند. درواقع به طرف مقابل اين احساس را مي‌دهند كه حاضرند براي او هر كاري بكنند و اگر احساس كنند ديگران نسبت به آنان بي‌اهميت هستند، سعي مي‌كنند نظر ديگران را نسبت به خود مثبت كنند. اغلب مصالحه طلب و مهربان بوده، عصبانيت‌هاي خود را نشان نمي‌دهند و خشم و خشونت خود را پشت يك چهره خوب و مهربان پنهان مي‌كنند.

_____ شخصيت نمايشي تئاتري: اين افراد خود و نفسشان را مانند كالا در موقعيت‌هاي مختلف اجتماعي مي‌خرند و مي‌فروشند و براي اين‌كه ميزان جاذبه و جلب توجه خود را به حداكثر برسانند به صورت مصنوعي رفتار مي‌كنند. معمولا انگيزه‌هاي ديگران را مي‌خوانند و با جذابيت و حتي اغواگري آنها را جذب خود مي‌كنند. زنان داراي شخصيت نمايشي تئاتري معمولا از لباس‌ها و جواهراتي استفاده مي‌كنند كه جذابيت جنسي آنان را افزايش مي‌دهد و مردانشان معمولا ورزش‌هايي مثل بدنسازي انجام مي‌دهند و طوري عمل مي‌كنند كه در نظر ديگران افرادي قدرتمند به نظر مي‌آيند.

_____ شخصيت نمايشي به‌عنوان دوست يا همسر: رابطه عاطفي با يك فرد نمايشي با چالش‌هاي زيادي مواجه است. از يك سو شما مثلا به‌عنوان همسر اين فرد با كسي در ارتباط هستيد كه به شما وابسته است و از طرفي همين فرد هميشه به دنبال آن است كه تمجيد و تحسين ديگران را برانگيزد. داشتن رابطه عاطفي با افراد نمايشي به معناي آن است كه شما بايد دائم انرژي زيادي را در راه برآورده ساختن نيازهاي وي صرف كنيد. چنين شخصيتي، كوچك‌ترين بي‌توجهي به خودش را عذابي اليم تلقي مي‌كند. اين افراد در مهماني‌ها به طور چشمگيري نمايشي و توجه‌برانگيز رفتار مي‌كند و اين سبب مي‌شود شما گاهي به‌عنوان همسر يا همراه دچار شرمندگي و خجالت شويد. آنان قادر به ايجاد و حفظ يك رابطه عميق و معني‌دار نيستند و به‌عنوان شخصيت دمدمي مزاج در روابط عاطفي شناخته مي‌شوند. يكي ديگر از جنبه‌هاي اين شخصيت عدم ارتباط يا روابط كم او با افراد همجنسش است. از طرف ديگر اغلب دوستان وي از جنس مخالف وي هستند و به همين دليل هم اگر به‌عنوان دوست يا همسر روي او حساب كرده باشيد، مطمئنا خيلي زود پشيمان خواهيد شد.

*

در برخورد با شخصيت‌هاي نمايشي كارهاي زير را انجام ندهيد _____ او را مسخره نكنيد: شخصيت‌هاي نمايشي اغلب خنده‌دار به نظر مي‌رسند و باعث تمسخر اطرافيانشان مي‌شوند. اشتياق آشكاري كه اين افراد براي جلب توجه دارند در ما نيز وجود دارد، تنها تفاوت اين است كه اين اشتياق به طور ماهرانه‌اي در ما مخفي نگه داشته مي‌شود. افراد نمايشي نسبت به تمسخر ديگران حساسيت بيشتري نشان مي‌دهند و ممكن است موجب شود او با تمام توان خود به طرق مختلف مانند انجام كارهايي چون گريه كردن، توجه ديگران را به خود جلب كند.

_____ اجازه ندهيد شما را زياد نرم كند: معمولا شخصيت‌هاي نمايشي با عاطفي بودن و رفتارهاي كودكانه خود بسرعت موفق مي‌شوند شما را تحت تاثير قرار دهند. بنابراين اگر شما بخواهيد فورا فاصله خود را با وي حفظ كنيد، اين خطر وجود دارد كه تغييرات خلقي وي متوقف شود و از طريق رفتارهاي متغير خود شما را عصباني كند، بنابراين در برخورد با اين شخصيت با ملاحظه رفتار كنيد

_____ توقعات واقعي از وي داشته باشيد: اگر قصد ماندن با شخصيت نمايشي را داريد درباره تغييرات وي واقع‌بين باشيد، چراكه او از همان ابتداي كودكي الگوي رفتاري خود را ياد گرفته و اين الگوها در وي نهادينه شده است، هميشه توقع آشفتگي رفتاري را در او داشته باشيد، در غير اين صورت از رابطه با وي بيرون بياييد.

******

گردآوري:ابوالقاسم كريمي

7/مهر 1398